Πολιτιστικές Εκδηλώσεις και τα σημαντικότερα έθιμα του Δήμου Τοπείρου.
Πριν την συνένωση του ο Δήμος ήταν ένας χώρος σχεδόν ανύπαρκτος πολιτιστικά. Την πολιτιστική αυτή απομόνωση ήρθε να βοηθήσει ο Δήμος και οι Δημοτικές Επιχειρήσεις τουμε την επαναδραστηριοποίηση των Πολιτιστικών Συλλόγων και την επισκευή των εγκαταλελειμμένων πολιτιστικών κέντρων των οικισμών δημιουργώντας έναν πολιτιστικό οργανισμό ο οποίος σε μικρό χρόνο ανέλαβε πλούσια δράση.
Υλοποιήθηκαν και υλοποιούνται πολλές πολιτιστικές δραστηριότητες που στόχο έχουν την ανάδειξη και διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής που ποικίλει στον Δήμο μας λόγω του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα του ως εξής:
1. Αναβίωση των εθίμων που έφεραν οι πρόσφυγες κάτοικοι του Δήμου μας.
2. Δημιουργία σχολείων εκμάθησης παραδοσιακών χορών της πατρίδας μας.
3. Πλούσιες Πολιτιστικές εκδηλώσεις στις πανηγύρεις των χωριών.
4. Τουριστική και πολιτιστική προβολή του Δήμου με την διοργάνωση μουσικών συναυλιών στις παραλίες Ερασμίου και Μαγγάνων και στα Στενά του Νέστου.
5. Εκπαιδευτικές εκδρομές νέων και συλλόγων γυναικών.
6. Συμμετοχή του Δήμου με τα χορευτικά συγκροτήματα σε πανελλήνια φεστιβάλ.
7. ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ Μαθητών Δήμου Τοπείρου
Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ
Πάμπολλες παραδόσεις στο πέρασμα του χρόνου αναπτύχθηκαν στις τοπικές κοινωνίες της περιοχής του Δήμου. Λίγες από αυτές διατηρήθηκαν εξαιτίας του προσωπικού ενδιαφέροντος ορισμένων κατοίκων.
Σε πολλούς οικισμούς (Τοξοτών, Ερασμίου, Ολβίου, Δεκάρχου, Μέλισσας, Μαγγάνων κ.α.), κατά τις γιορτές των πολιούχων τους, διοργανώνονται πολυήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις (3 με 5 μέρες) με θέατρο, παραδοσιακούς χορούς, παραδοσιακά έθιμα, διάφορες εκθέσεις, αθλητικούς αγώνες, κλπ.
Τέλος η γιορτή της Καθαρής Δευτέρας εορτάζεται με πολλές εκδηλώσεις σε αρκετούς οικισμούς (Τοξότες, Γαλάνη, Όλβιο, Εράσμιο, Μάγγανα, κλπ.).
Τα σημαντικότερα έθιμα του Δήμου Τοπείρου
- Το έθιμο της "Μπάμπως"
Στον δημοτικό διαμέρισμα Μαγγάνων. Το έθιμο το έφεραν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη. Είναι η επονομαζόμενη «ΓΙΟΡΤΗ της ΜΠΑΜΠΩΣ» η οποία γιορτάζεται κάθε έτος στις 8 Ιανουαρίου. Η γιορτή αυτή γίνεται για να τιμήσει τη «μπάμπω», δηλαδή τη γυναίκα που είχε αναλάβει να ξεγεννάει τις γυναίκες της περιοχής καθώς δεν υπήρχαν παλαιότερα οι σημερινές υποδομές στην υγεία. Στο συγκεκριμένο έθιμο συμμετέχουν μόνο γυναίκες περιορίζοντας έτσι τους άνδρες εκείνη την ημέρα στο σπίτι όπου ασχολούνται με δουλειές του σπιτιού. Το έθιμο αρχίζει το μεσημέρι. Οι γυναίκες του χωριού στολίζουν ένα κάρο με λουλούδια, πάνω στο οποίο ανεβαίνει η «μπάμπω», η γηραιότερη του χωριού. Οι γυναίκες ακολουθούν το κάρο στο σπίτι που θα πάει η «μπάμπω» για να ξεγεννήσει, χορεύοντας και φορώντας παραδοσιακές στολές. Αφού γίνει η αναπαράσταση της γέννας όλες οι γυναίκες συγκεντρώνονται πάλι στην πλατεία του χωριού, όπου ακολουθεί γλέντι με παραδοσιακά φαγητά και γλυκά. Το γλέντι συνεχίζεται ως αργά το βράδυ, μόνο για γυναίκες, στην αίθουσα του πνευματικού κέντρου.
{youtube}AexEBoRbMTU{/youtube}
- Το έθιμο των Αγίων Θεοδώρων
Στους οικισμούς Μαγγάνων, Ερασμίου, Μέλισσας, Αβάτου, διατηρείται το έθιμο όπου κατά τη γιορτή των ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ οι νέοι να κλέβουν κάποια αντικείμενα (λουλούδια, ρούχα, γεωργικά εργαλεία, κλπ.) από τις αυλές των ελεύθερων κοριτσιών αργά το βράδυ και τα αφήνουν στην πλατεία του οικισμού. Την επομένη το πρωί τα κορίτσια από τα σπίτια των οποίων «κλάπηκαν» τα αντικείμενα πηγαίνουν στην πλατεία προκειμένου να τα πάρουν πίσω.
- Το έθιμο των "Πεχλιβάνηδων"
Στο δημοτικό διαμέρισμα Ολβίου υπάρχει το έθιμο των «ΠΕΧΛΙΒΑΝΗΔΩΝ». Ανήμερα του Αγ. Γεωργίου, από το μεσημέρι ομάδα παραδοσιακών οργάνων με νταούλι και ζουρνά, περιφέρονται στις γειτονιές του χωριού, όπου καλούν τους κατοίκους να παραβρεθούν στους αγώνες πάλης, όπου νεαροί παλαιστές από διάφορα μέρη της Β. Ελλάδος, γνωστοί και ως «πεχλιβάνηδες» (που σημαίνει "παλαιστής" στην τουρκική γλώσσα), συγκεντρώνονται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο και αφού χωρισθούν σε ζευγάρια, παλεύουν αλειμμένοι με λάδια. Η περιβολή τους είναι δερμάτινο παντελόνι μαζεμένο μέχρι τα γόνατα και σφιχτά δεμένο στην μέση, έτσι ώστε να μην μπορεί ο αντίπαλος να του το βγάλει. Ο «Πεχλιβάνης» χάνει όταν πέσει και ακουμπήσει η πλάτη του στο έδαφος αλλά και όταν... ο αντίπαλος καταφέρει να του κατεβάσει το παντελόνι!!! Το βραβείο του νικητή είναι τα χρήματα «μπαξίσι» που μαζεύονται μέσα σε μια πετσέτα που την περιφέρει στο κοινό το ζευγάρι παλαιστών που αγωνίστηκε. Εικάζεται ότι το έθιμο ξεκίνησε προς τιμήν του Αγίου Γεωργίου και αναπαριστά την πάλη του με το θηρίο. Το έθιμο αυτό το έφεραν οι πρόσφυγες κάτοικοι του χωριού Ολβίου από το Φανάρι της Κωνσταντινούπολης, όπου η γιορτή του Αγ. Γεωργίου ήταν επίσημη αργία και για Χριστιανούς και για Μουσουλμάνους.
- Καθαρά Δευτέρα
Την ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ στους οικισμούς Γαλάνης, Ολβίου, Μαγγάνων και Ερασμίου, μετά την παρέλαση των καρναβαλιστών, προσφέρεται παραδοσιακή φασολάδα, μαγειρεμένη σε τεράστια καζάνια από τις γυναίκες των οικισμών και χειροποίητη λαγάνα ψημένη σε παραδοσιακούς υπαίθριους φούρνους και επίσης, μοιράζεται βαρελίσιο κρασί. Ακολουθεί σε υπαίθριους χώρους γλέντι με παραδοσιακούς θρακιώτικους, ποντιακούς και σαρακατσάνικους χορούς. Διοργανώνονται διαγωνισμοί καλύτερου χαρταετού.
- Θρακιώτικος Γάμος
Στον οικισμό Αβάτου, στις 8 Σεπτεμβρίου γίνεται αναπαράσταση ΘΡΑΚΙΩΤΙΚΟΥ ΓΑΜΟΥ. Συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι του οικισμού ντυμένοι με παραδοσιακές θρακιώτικες ενδυμασίες. Οι άντρες του χωριού τραγουδώντας θρακιώτικα επιτραπέζια τραγούδια ξυρίζουν πρώτα τον γαμπρό, έπειτα, σπάνε μια κουλούρα από καλαμποκίσιο αλεύρι στο κεφάλι του και την μοιράζουν στους ελεύθερους, για να την βάλουν το βράδυ στο προσκεφάλι τους και να δουν στον ύπνο τους το ταίρι τους. Έπειτα τον πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης, αφήνουν την προίκα και ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία. Δείτε το ειδικό αφιέρωμα
ΓΙΟΡΤΕΣ ΜΕ ΠΟΛΛΕΣ & ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
31 Μαϊου «Αγ. Πνεύματος»,
Δημ. διαμέρ. Μαγγάνων
(3ήμερο) Παραδοσιακοί χοροί, λαϊκό γλέντι .
----------
15 Αυγούστου - «Προσκύνημα στην Παναγιά»
Δημ. διαμέρ. Τοξοτών (5ήμερο). Παραδοσιακοί χοροί, λαϊκό γλέντι, ποντιακές βραδιές, Συναυλίες με γνωστούς καλλιτέχνες στα ΣΤΕΝΑ του ΝΕΣΤΟΥ ποταμού, Εκθέσεις Βιβλίου, Θεατρικές Παραστάσεις, Θέατρο σκιών.
----------
29 Αυγούστου - Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου «Εράσμια»
Δημ. διαμ. Ερασμίου.
(4ήμερο) Παραδοσιακοί χοροί, λαϊκό γλέντι, Εκθέσεις ζωγραφικής, Βιβλίου, Θεατρικές παραστάσεις, Συναυλίες.
----------
26 Οκτωβρίου - Αγ. Δημητρίου «Δημήτρια»
Δημ. διαμ. Μέλισσας
Παραδοσιακοί χοροί, λαϊκό γλέντι, διάφορες εκθέσεις, Θέατρο, συναυλίες.
