3. Διαδρομές

Διεθνές ορειβατικό μονοπάτι Ε6 

Από το χωριό Γαλάνη ξεκίνα ένα παρακλάδι του διεθνούς ορειβατικού μονοπατιού Ε6 (αρχίζει από τη Σουηδία, διασχίζει την Ευρώπη μέχρι την ακτή της Αδριατικής και στη συνέχεια εισέρχεται στην Ελλάδα από την Ηγουμενίτσα και καταλήγει στη Σαμοθράκη). Το μονοπάτι ακολουθεί την ανατολική όχθη του Νέστου, περνά από τα Λιβερά και καταλήγει στη Σταυρούπολη. Η διαδρομή έχει μήκος 25 χλμ. και η πεζοπορία του διαρκεί 7-8 ώρες. Το μονοπάτι Ε6 συμπίπτει με το παλιό μονοπάτι των σιδηροδρομικών υπαλλήλων, που δημιουργήθηκε επειδή τα Στενά στην ανατολική όχθη του Νέστου είναι πολύ απότομα και βραχώδη, και η μετακίνηση των εργατών και των υλικών κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής ήταν αδύνατη. Η κατασκευάστρια εταιρία για να διευκολύνει το προσωπικό κατασκεύασε το 1893, λίγο ψηλότερα από τις γραμμές, ένα μονοπάτι το οποίο σε πολλά σημεία είναι λαξευμένο στα βράχια. Σε μερικά σημεία, οι γραμμές διασταυρώνονται με το μονοπάτι, δημιουργώντας ισόπεδα ή ανισόπεδα περάσματα. 

Μέχρι σήμερα, δηλαδή για περισσότερο από έναν αιώνα, οι επισκέπτες των Στενών χρησιμοποιούν το ίδιο μονοπάτι των σιδηροδρομικών. Από το χωριό Γαλάνη μέχρι την πηγή Κρωμνικού, η απόσταση του μονοπατιού είναι πεντέμισι χλμ. Στη συνέχεια με πεζοπορία τριών χλμ. φθάνει ο επισκέπτης στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Λιβερών και από εκεί σε δέκα χλμ. στο βορειότερο τμήμα στη Σταυρούπολη. Στο τελευταίο αυτό τμήμα, σε πολλά σημεία, η διαδρομή συνεχίζεται πάνω στις γραμμές του τρένου, μέσα από τα τούνελ. 
Στους Τοξότες, υπάρχει σιδηροδρομικός Σταθμός, από τον οποίο μπορούμε να πληροφορηθούμε για τις διελεύσεις των τρένων. Θα είναι πολύ φρόνιμο να γνωρίζουμε το πέρασμα των τρένων, ώστε να είναι ασφαλές ένα ενδεχόμενο πέρασμα μέσα από τα 28 τούνελ των Στενών.

Είσοδος στα Στενά

Περνώντας από τους Τοξότες, φθάνουμε ατη Γαλάνη. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει ένα πλάτωμα, στο οποίο μπορείτε να αφήσετε το αυτοκίνητό σας. Πάρτε μαζί σας τα εξαρτήματα πορείας που διαθέτετε, φακό και φωτογραφική μηχανή. Αμέσως μετά και λίγα μέτρα βορειότερα αρχίζουν τα Στενά του Νέστου. 

Για κάποιον που επισκέπτεται για πρώτη φορά την περιοχή, η πρώτη αίσθηση του χώρου είναι συγκλονιστική. Είναι σαν να ανοίγει η αυλαία ενός θεάτρου και να φανερώνεται ένα καταπληκτικό σκηνικό. Δύο ορθοπλαγιές δεξιά και αριστερά και στη μέση ο Νέστος: Ήρεμος, γαλήνιος, καφετής, στριφογυρίζει μερικές δεκάδες μέτρα ακριβώς κάτω από το λαξευμένο στο βράχομονοπάτι. Και ανάμεσα, η σιδηροδρομική γραμμή, να φανερώνεται και να χάνεται στα έγκατα της γης. Βράχια, δάση, νερά, μονοπάτι και γραμμές δημιουργούν ένα αισθητικό σύνολο μοναδικής σύνθεσης. Ένας χώρος χωρίς δρόμους, χωρίς αυτοκίνητα, χωρίς κίνηση. Μετά από τις ταχύτητες της Εγνατίας Οδού, στα Στενά, όλα μοιάζουν ακίνητα, ακόμη και το νερό του ποταμού, ακόμη και τα πουλιά που πετούν, ακόμη και το τρένο που κάποια στιγμή θα περάσει. Βγάλτε φωτογραφίες, κρατείστε για πάντα μαζί σας αυτό που νιώσατε ως πρώτη αίσθηση. Δυστυχώς το στενό μονοπάτι δεν προσφέρεται για ομαδικές φωτογραφίες.

Διαδρομή: Γαλάνη-Κρωμνικό

Όταν η πρώτη έκπληξη περάσει, αρχίζει η πεζοπορία και το τοπίο μοιάζει να «κινείται». Τα νερά κυλούν, τα πουλιά πετούν, ο αέρας στριφογυρίζει, τα φύλλα θροΐζουν, τα έντομα μαζεύουν γύρη, τα μυρμήγκια σπόρους. Σύντομα ανοίγουν και τα αυτιά του επισκέπτη. Πουλιά, νερά, αέρας δεν είναι πια άηχα κομμάτια του χώρου. Κάπου στο βάθος, χωρίς να φαίνονται, ακούγονται τα κουδούνια των κατσικιών που βόσκουν, τα γαυγίσματα των σκυλιών που τα συνοδεύουν και μπορεί και οι φωνές των βοσκών. Όλα όμως φαίνεται να σέβονται το τοπίο. Τίποτε δεν μοιάζει παράταιρο ή παραπανίσιο. Ακόμη και όταν αρχίζει η γη να σείεται από το πέρασμα του τρένου. Όταν ακούσετε τον υπόκωφο ήχο του intercity επιλέξτε μια καλή θέση για να δείτε το θέαμα. Αξίζει τον κόπο. Στα Στενά το πέρασμα του τρένου έχει τη δική του σημειολογική αξία. Το τρένο εμφανίζεται και εξαφανίζεται συνεχώς μέσα στη γη. Τα πολυάριθμα τούνελ δημιουργούν μια διαφορετική αισθητική. Η μηχανή εξαφανίζεται μέσα στη γη παρασύροντας και τα βαγόνια και εμφανίζεται κοντύτερα ή μακρύτερά μας ανάλογα με την κατεύθυνση του τρένου. Εάν ήμαστε την ώρα που περνά πάνω από γαλαρία αισθανόμαστε τη δύναμη των χιλιάδων ίππων κάτω από τα πόδια μας. 

Η κίνηση των τρένων είναι συνεχής. Στο νότιο αυτό τμήμα των Στενών μερικές από τις γαλαρίες έχουν μήκος εκατοντάδες μ., στο εσωτερικό τους επικρατεί απόλυτο σκοτάδι και είναι δύσκολο να τις περάσετε σε λίγα μόνο λεπτά. Πιο φρόνιμο είναι να μην προσπαθήσετε να κόψετε δρόμο μέσα από αυτές. Ωστόσο, για όσους αναγκαστούν να τις διαβούν, υπάρχουν ανοίγματα – εσοχές κάθε περίπου 30 μ. που έχουν γίνει δεξιά και αριστερά στα τοιχώματα, για την ασφαλή διέλευση των πεζών, σε περίπτωση που περάσει τρένο. 
Μείνετε λοιπόν στο στενό μονοπάτι, όπου η πορεία γίνεται κατά άτομο. Τα βράχια βρίσκονται κυριολεκτικά πάνω από τα κεφάλια μας. Σε μερικές περιπτώσεις πρέπει να σκύβουμε, για να περάσουμε. Ένα χαμηλό πεζουλάκι δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας. Στην απέναντι δυτική πλευρά, η κατάσταση φαίνεται πιο ήρεμη. Τα δρυοδάση και τα θαμνοτόπια δίνουν το πράσινο χρώμα που το διασπούν μόνο τα βράχια στις ορθοπλαγιές κοντά στην κορυφή του φαραγγιού.

Η ροή του νερού, μια απομακρύνεται και μια πλησιάζει, αποφεύγοντας τους αμμόλοφους που δημιουργούνται στην κοίτη. Η διαδρομή συνεχίζει έτσι για πεντέμισι περίπου χιλιόμετρα. Το μονοπάτι στο μεγαλύτερο τμήμα του είναι σχετικά επίπεδο ή με μικρές κλίσεις. Άλλοτε περνά κοντά στο ποτάμι, άλλοτε ξεμακραίνει, άλλοτε περνά πάνω από τις γαλαρίες. Σε κάποιο σημείο υπάρχει ένα κιόσκι από όπου μπορούμε να θαυμάσουμε τους μαιανδρισμούς του Νέστου. Στο σημείο αυτό υπάρχουν υπολείμματα μιας αναδασωτικής προσπάθειας που έγινε πριν μερικές δεκάδες χρόνια με κωνοφόρα και κυρίως πεύκα.

Πηγή Κρωμνικού

Λίγο πιο κάτω, μια διακλάδωση του μονοπατιού οδηγεί στην πηγή του Κρωμνικού, όπου η Δασική Υπηρεσία της Ξάνθης έχει δημιουργήσει θέσεις αναψυχής με κιόσκια και τραπεζάκια. Εδώ μπορεί να γίνει το πρώτο μεγάλο διάλειμμα. Όταν ξεκουραστούμε μπορούμε να συνεχίσουμε την πορεία μας και να επιστρέψουμε στο βασικό μονοπάτι. Σε μικρή απόσταση, το μονοπάτι περνά από ένα μικρό πέρασμα κάτω ακριβώς από τις σιδηροδρομικές γραμμές.

Από το σημείο αυτό το μονοπάτι διασχίζει ένα από τα ωραιότερα παραποτάμια δάση της χώρας. Τεράστιες ιτιές, σκλήθρα και λεύκες, φυτρώνουν κυριολεκτικά μέσα από το ποτάμι. Στους κορμούς τους υπάρχουν κολλημένα δεκάδες αναρριχόμενα φυτά. Γενικά, η βλάστηση στην περιοχή αυτή μοιάζει με τη βλάστηση των βροχερών δασών. Τα ετήσια φυτά δημιουργούν φυλλώματα μεγάλου πλάτους και χονδρούς κυκλικούς κορμούς. Το μονοπάτι χάνεται μέσα στα αγριόχορτα. Η κοίτη του ποταμού είναι φαρδιά και αμμώδης και σχηματίζει όμορφες όχθες, στις οποίες οδηγούν διακλαδώσεις του μονοπατιού. Η πορεία μέσα από την κοίτη του ποταμού πρέπει να αποφεύγεται, γιατί η στάθμη του νερού μπορεί να ανέβει ξαφνικά, εάν γίνει εκροή νερού από το Φράγμα του Θησαυρού. Προσέξτε να μην προσπεράσετε την πινακίδα της Δασικής Υπηρεσίας που υποδεικνύει το δρόμο για το Σταθμό του Κρωμνικού, (παρά το ότι απέχει λιγότερο από 100 μέτρα δεν φαίνεται μέσα στην οργιώδη βλάστηση). Έτσι, μετά τρία περίπου χλμ. (από την πηγή του Κρωμνικού), φτάνουμε στο Σιδηροδρομικό Σταθμό του Κρωμνικού.

Σταθμός του Κρωμνικού

Ο Σταθμός Κρωμνικού είναι ένα παλιό εγκαταλελειμμένο κτίριο, το οποίο όμως μπορεί να προσφέρει προστασία σε περίπτωση κακοκαιρίας, αλλά και σε αυτούς που θέλουν να διανυκτερεύσουν σε αυτό το ειδυλλιακό τοπίο. Από το Σταθμό έχουμε δύο επιλογές. Ή να συνεχίσουμε το δρόμο μας προς τα βόρεια ή να επισκεφθούμε τα ερείπια του Κρωμνικού, τα οποία βρίσκονται σε απόσταση περίπου μιας ώρας απότομης ανάβασης.

Κρωμνικό

Το Κρωμνικό είναι ένα από τα δεκάδες ερημωμένα χωριά της Θράκης. Στα ερείπια διακρίνεται ο κεντρικός δρόμος που κατηφορίζει προς μια μικρή ρεματιά και στο πάνω μέρος το σχολείο, καθώς και η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα που έχει ξανακτιστεί πρόσφατα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κρωμνικού. Εξαιτίας της μεγάλης κλίσης, τα παλιά κτίρια είναι κτισμένα σε βαθμίδες και από τις δύο πλευρές του δρόμου. Στο χωριό υπάρχει ένα παλιό πηγάδι και δύο βρύσες, που έχουν στερέψει τελείως. 

Μέχρι το 1923, το Κρωμνικό κατοικείτο από Μουσουλμάνους και ονομάζονταν Σαρνίτς. Με τις ανταλλαγές πληθυσμού κατοικήθηκε από Πόντιους πρόσφυγες της Σαμψούντας και πήρε το σημερινό όνομα. Η μόνη κανονική πρόσβαση στο χωριό γίνονταν από το σταθμό του τρένου όμως οι κάτοικοι χρειάζονταν τουλάχιστον δύο ώρες περπάτημα για να διασχίσουν τις απότομες πλαγιές. Η Σταυρούπολη προς την αντίθετη κατεύθυνση, απείχε άλλες τόσες ώρες. Ο κλήρος που δόθηκε στους νέους κατοίκους ήταν λιγότερος από ένα στρέμμα και κατάλληλος μόνο για καλλιέργεια καπνού. Έτσι σύντομα, το χωριό άρχισε να εγκαταλείπεται. Το 1965 έφυγαν και οι τελευταίοι κάτοικοι, το σχολείο έκλεισε και το Κρωμνικό ερημώθηκε. Οι φήμες για κρυμμένους θησαυρούς είχε ως αποτέλεσμα να καταστραφούν τα εγκαταλειμμένα σπίτια ακόμη γρηγορότερα. Μόνο κατά τη θερινή περίοδο μπορεί να συναντήσει κάποιος περαστικούς βοσκούς. 
Σήμερα, γύρω από τα ερείπια του Κρωμνικού τριγυρίζουν άγρια άλογα, απόγονοι αυτών που χρησιμοποιούσαν κάποτε οι κάτοικοι για τις ανάγκες τους.

Για να φτάσει κανείς στο Κρωμνικό, εκτός από την πεζοπορία που περιγράφουμε από το μονοπάτι Ε6, μπορεί να ακολουθήσει έναν χωματόδρομο στην κορυφογραμμή των Στενών, με υπέροχη θέα προς την κοιλάδα του Νέστου, αλλά είναι τριπλάσιος σε απόσταση. Τον ίδιο δρόμο μπορεί να ακολουθήσει ο επισκέπτης που θέλει να τελειώσει σε αυτό το σημείο την πεζοπορία κοντά στο ποτάμι. Ο δρόμος αυτός περνά πάνω από τα Λιβερά και καταλήγει στα Κομνηνά, μετά από δίωρη διαδρομή. Εναλλακτική λύση είναι η επιστροφή προς τη Γαλάνη. Η διάρκεια είναι και πάλι περίπου δύο ώρες. 

Ίμερα

Πολύ κοντά στο Κρωμνικό είναι τα Ίμερα, άλλο ένα εγκαταλειμμένο χωριό. Τα Ίμερα είναι κτισμένα σε υψόμετρο 450 μέτρων και βρίσκονται ανάμεσα στο Κρωμνικό και στη Γαλάνη. Ο πεζοπόρος μπορεί να συνεχίσει προς τα Ίμερα και να τελειώσει την πορεία του στη Γαλάνη. Ο δρόμοςπου οδηγεί εκεί είναι αρκετά καλός. Με το αυτοκίνητο η απόσταση είναι μόλις δέκα λεπτά. Η παλαιά ονομασία τους ήταν Σαλτικλή και ήταν μουσουλμανικός οικισμός. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από τα Ίμερα της Τραπεζούντας, οι οποίοι και έδωσαν το νέο όνομα στον οικισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία των απογραφών, το 1920 κατοικούσαν εδώ 199 άνθρωποι και το 1951 μόλις 73. Σήμερα, ζει μόνιμα μόνο μια οικογένεια κτηνοτρόφων. Υπάρχει ένας κεντρικός δρόμος που οδηγεί σε μια ποτίστρα. Τα στενά είναι πετρόκτιστα. Τα εγκαταλειμμένα σπίτια που βρίσκονται δεξιά κι αριστερά του δρόμου είναι κτισμένα με τοπική πέτρα. Σε υψόμετρο 600 μέτρων δημιουργήθηκε ο Δημοτικός Ξενώνας Ιμέρων: Οικοτουριστικό κέντρο με δύο αυτοεξυπηρετούμενους χώρους δυνατότητας 15 ατόμων.

Διαδρομή: Σταθμός Κρωμνικού-Σταθμός Λιβερών

Μετά το Σταθμό του Κρωμνικού, τα πράγματα δυσκολεύουν και γίνονται επικίνδυνα, για όσους επιθυμούν να συνεχίσουν το δρόμο προς τα βόρεια των Στενών. Το μονοπάτι σε πολλά σημεία εξαφανίζεται και η πεζοπορία γίνεται από τις ράγες του τρένου και μέσα από τα τούνελ. Μόνο η καλή γνώση των δρομολογίων μπορεί να βοηθήσει την κατάσταση. Φυσικά, η ομορφιά του τοπίου αποζημιώνει τους κινδύνους, όμως η απόφαση αποτελεί προσωπικό ρίσκο του κάθε πεζοπόρου. Προσοχή. Υπάρχουν πολλοί επισκέπτες που συνεχίζουν την πορεία, όμως η ψυχολογική πίεση μετά το πρώτο τούνελ είναι τόσο μεγάλη ώστε αισθάνονται παγιδευμένοι, αφού αρνούνται να επιστρέψουν από τον ίδιο δρόμο. Στην περίπτωση αυτή, η πιο φρόνιμη απόφαση είναι να επιστρέψετε μέσα από το ποτάμι, το οποίο στο μεγαλύτερο διάστημα του έτους είναι βατό. 

Εάν συνεχίσουμε την πορεία στα Στενά, αμέσως μετά το Σταθμό Κρωμνικού, ακολουθούμε τη σιδηροδρομική γραμμή και περνάμε από τρία μεγάλα τούνελ. Το μεγαλύτερο έχει μήκος γύρω στα 400 μέτρα και χρειάζεται φακός, διότι είναι κυκλικό και στο εσωτερικό δεν φθάνει το φως από τις εισόδους. Συνεχίζοντας τη διαδρομή, το τοπίο είναι πάντα εντυπωσιακό. Το παραποτάμιο δάσος βρίσκεται άλλοτε στο δρόμο μας σκιάζοντάς μας, άλλοτε λίγο μακρύτερα. Μετά από τέσσερα περίπου χιλιόμετρα συναντούμε το Σιδηροδρομικό Σταθμό των Λιβερών.

Ο παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Λιβερών εξυπηρετούσε κυρίως τις διασταυρώσεις των τρένων, αλλά και τους λιγοστούς κατοίκους του ομώνυμου χωριού, που βρίσκεται σε απόσταση δύο ωρών με τα πόδια. Τα τελευταία χρόνια, ο ΟΣΕ επισκεύασε τα εγκαταλειμμένα κτίρια του σταθμού, τα μετέτρεψε σε ξενώνα και εστιατόριο, και τα παραχώρησε στην Περιηγητική Λέσχη Νέστου, η οποία τα λειτουργεί, προσφέροντας στους επισκέπτες, ύπνο και φαγητό. Ο ξενώνας, που παλιά ήταν το σπίτι του σταθμάρχη, έχει ανασκευαστεί κατά τον καλύτερο τρόπο και στα δύο διαμερίσματά του μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 16 άτομα. Ο παλιός χώρος αναμονής των επιβατών μετατράπηκε σε εστιατόριο. Για τη διανυκτέρευση στον Ξενώνα πρέπει να γίνει προηγουμένως επικοινωνία με τη Δημοτική Επιχείρηση Τοπικής Αναπτυξιακής του Δήμου Τοπείρου. Κοντά στις γραμμές υπάρχει μια πολύ όμορφη αμμουδιά, μια μικρή εκκλησία και μια βρύση με πόσιμο νερό.

Από το σταθμό Λιβερών στα Λιβερά

Ανάμεσα από τα κτίρια του σταθμού ξεκινά το παλιό χτιστό μονοπάτι, που συνδέει το σταθμό με το εγκαταλειμμένο χωριό Λιβερά. Το μονοπάτι είναι απότομο, όμως η θέα που προσφέρει είναι μαγευτική. Μετά από 40-50 λεπτά το μονοπάτι συναντά έναν αγροτικό δρόμο τον οποίο και ακολουθούμε. Στη διαδρομή υπάρχει μόνο ένα κτίσμα το οποίο και προσπερνούμε. Μετά από δύο περίπου ώρες, από τη στιγμή που φεύγουμε από το Σταθμό, περπατώντας στο χωματόδρομο προς την ίδια κατεύθυνση φτάνουμε στα Λιβερά.

Λιβερά

Τα Λιβερά είναι ένα ακόμη ένα εγκαταλειμμένο χωριό. Βρίσκεται στην καρδιά των Στενών του Νέστου, σε υψόμετρο 450 μ. σε ένα κατάφυτο τοπίο. Το 1940, ο πληθυσμός του πάνω και του κάτω συνοικισμού έφθανε τους 477 κατοίκους. Από τότε άρχισε η σταδιακή μείωση. Σε δύο δεκαετίες, ο πληθυσμός είχε πέσει στους 208 κατοίκους και στη δεκαετία του ’70 επήλθε η πλήρης εγκατάλειψη.

Στην περιοχή σήμερα, ασκείται μόνο η κτηνοτροφία και αυτή κατά τους θερινούς μήνες. Όπως και στο Κρωμνικό, υπάρχει ένα κοπάδι άγριων αλόγων, απόγονων των οικόσιτων αλόγων, που έτρεφαν πριν από λίγες δεκάδες χρόνια οι ντόπιοι κάτοικοι. 

Λίγο ψηλότερα υπάρχει η περιοχή “Καρπούζι”, όπου προσφέρεται μια καταπληκτική θέα προς τον κάμπο της Ξάνθης και ακόμη μακρύτερα μέχρι και τη Χρυσούπολη, τη Θάσο και τη Λήμνο. Από τα Λιβερά μπορεί κάποιος να συνεχίσει προς τα Κομνηνά ακολουθώντας τον αγροτικό δρόμο ή να επιστρέψει από τον ίδιο δρόμο προς το Σταθμό Λιβερών για να συνεχίσει την πορεία του μέσα στα Στενά. Επίσης, ένας δρόμος συνδέει τα Λιβερά με το Κρωμνικό, όμως είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Παρά την πολύ ωραία θέα που προσφέρει, είναι ιδιαίτερα κουραστικός και δεν τον συνιστούμε.

Σπήλαιο Δρυάδων

Σε απόσταση μόλις 20 λεπτών από τα Λιβερά βρίσκεται το ενδιαφέρον σπήλαιο των Δρυάδων. Το πυκνό δάσος που καλύπτει την περιοχή καθιστά δύσκολη την εύρεση της εισόδου του σπηλαίου. Η συνολική του επιφάνεια είναι 1.150 τ.μ., με μήκος διαδρόμων πάνω από 300 μ. Ο κεντρικός θάλαμος είναι κατηφορικός και στο μέσο του δεσπόζει μια επιβλητική κολόνα. Γύρω από αυτή, διανοίγονται άλλοι θάλαμοι («Κρυφά Διαμερίσματα», «Κατακόμβες», «Πέτρινο Δάσος», κ.ά.) με πλούσιο φυσικό διάκοσμο από σταλαγμίτες και σταλακτίτες.

Διαδρομή Λιβερά-Σταυρούπολη

Από το Σταθμό των Λιβερών η Σταυρούπολη απέχει περίπου δέκα χιλιόμετρα. Η διαδρομή γίνεται κυρίως πάνω στη σιδηροδρομική γραμμή. Οι περισσότεροι πεζοπόροι αποφεύγουν το τμήμα αυτό της διαδρομής και προτιμούν να συνεχίσουν την πορεία προς τη Σταυρούπολη, μέσω των Κομνηνών. Άλλοι πάλι, προτιμούν να επιστρέψουν στη Γαλάνη ή στους Τοξότες, όπου συνήθως έχουν αφήσει τα αυτοκίνητά τους.

Στη διαδρομή υπάρχουν πολλά και διαδοχικά τούνελ. Σε κάποιο σημείο ξαναβρίσκουμε το μονοπάτι στα αριστερά, αλλά καλύτερα να μην το προτιμήσουμε, διότι είναι σε πολύ κακή κατάσταση, με μεγάλες κλίσεις και ιδιαίτερα επικίνδυνο. Καθώς πλησιάζουμε προς τη Σταυρούπολη, το μονοπάτι εμφανίζεται σε καλή κατάσταση, όμως δεν πρέπει και πάλι να το εμπιστευθούμε, διότι σε πολλά σημεία του έχει κλίσει από δένδρα και θάμνους που κάνουν το πέρασμα και πάλι δύσκολο έως επικίνδυνο.

Είτε από τις γραμμές, είτε από το μονοπάτι, θα βρεθούμε σε μια ισόπεδη διάβαση την οποία και θα περάσουμε. Στη συνέχεια υπάρχει μια γέφυρα και μια δεύτερη ισόπεδη διάβαση. Εδώ είναι το τέλος της διαδρομής. Μετά από 22 χλμ. σε μονοπάτια, γραμμές του τρένου και τούνελ, φθάνουμε στο σιδηροδρομικό σταθμό της Σταυρούπολης.

Η διαδρομή μπορεί φυσικά να γίνει και αντίστροφα από την Σταυρούπολη προς τους Τοξότες.

Άλλοι τρόποι διέλευσης των Στενών

Το ποτάμι προσφέρεται για κατάβαση με κανό ή καγιάκ. Ωστόσο, για το σκοπό αυτόν πρέπει να έλθουμε σε επαφή με τις τοπικές εταιρίες που οργανώνουν τέτοιες αποστολές, προσφέροντας τον απαραίτητο εξοπλισμό. Οι βάρκες είναι τριθέσιες ή διθέσιες και φυσικά, ανάμεσα στο «πλήρωμα» της κάθε βάρκας περιλαμβάνεται και ένας εξειδικευμένος οδηγός. Το πρόγραμμα της κατάβασης ποικίλλει ανάλογα με την ώρα που θα θελήσετε να διαθέσετε. Μπορείτε να κάνετε στάσεις για φαγητό σε διάφορα επιλεγμένα σημεία ή ακόμα και να κατασκηνώσετε και να διανυκτερεύσετε σε κάποια όχθη. Επίσης γίνονται και άλλες αθλητικές εκδηλώσεις υπαίθρου, όπως τοξοβολία, ανεμοπτερισμός, κ.λ.π.